Κυκλική Οικονομία:  Σχεδιασμός για Βιοπεριοχές

Από την  Ankitha Gattupalli (Archdaily.com)

Οι πόλεις είναι πολύπλοκες οικολογίες διασταυρούμενων φυσικών συστημάτων και αστικών υποδομών. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση έχει φέρει την προσοχή στην ασυμβιωτική σχέση μεταξύ ανθρωπογενών και φυσικών συστημάτων. Αναδύεται μια νέα οικονομία όπου εκτιμάται η αλληλεξάρτηση και η περιβαλλοντική διαχείριση. Ο σχεδιασμός για μια κυκλική οικονομία απαιτεί την εξέταση των ανθρώπινων οικοτόπων όχι ως κωμοπόλεις ή πόλεις, αλλά ως βιοπεριοχές.

Σε σχέση με το δομημένο περιβάλλον, το μοντέλο κυκλικής οικονομίας ενθαρρύνει επαναχρησιμοποιήσιμα εξαρτήματα, αναγεννητικές πηγές ενέργειας και ανθεκτικά κτίρια. Η κυκλική αρχιτεκτονική πρέπει να είναι καλά ενσωματωμένη στο περιβάλλον της για να δίνει και να παίρνει σε συνδυασμό με τη φύση. Οι σχεδιαστές πρέπει να μελετήσουν τη θέση και το πλαίσιο ενός εργοταξίου για να εξακριβώσουν πώς η νέα κατασκευή μπορεί να συμβάλει στην υπάρχουσα οικολογία. Αυτό που απαιτείται είναι η κατανόηση της βιοπεριοχής της τοποθεσίας – μια περιοχή που ορίζεται από χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος και όχι από ανθρωπογενείς διαιρέσεις.

Τι είναι μία βιοπεριοχή;

Εάν ο χάρτης του κόσμου είχε σχεδιαστεί για να σκιαγραφήσει διάφορες οικολογίες και μορφές εδάφους, θα υπογράμμιζε τον κολοσσιαίο αριθμό των βιοπεριοχών που υπάρχουν στη γη. Μια βιοπεριοχή ορίζεται από τα μοναδικά φυσικά χαρακτηριστικά της που εμφανίζονται στις γεωγραφικές της περιοχές, όπως κλίμα, γεωμορφές, λεκάνες απορροής, εδάφη, γηγενή φυτά και ζώα και άλλα χαρακτηριστικά. Περιλαμβάνουν επίσης ανθρώπινες δραστηριότητες που αλληλεπιδρούν βιώσιμα με τα φυσικά συστήματα.

Η γη φιλοξενεί περισσότερες από 800 οικοπεριοχές. Κάθε μία απαιτεί διαφορετικούς τρόπους κατοίκησής, με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο. Τα κτίρια θα πρέπει να σχεδιάζονται σε αρμονία με τις κυκλικές λειτουργίες της βιοπεριοχής της – να μοιράζονται ενέργεια και πόρους και τελικά να αποσυντίθενται υγιεινά στην περιοχή. Οι αστικές περιοχές πρέπει να επανασχεδιαστούν έτσι ώστε να μπορούν να αναλάβουν μια υπεύθυνη θέση στη βιόσφαιρα της Γης.

Βιοπεριφερειακή αρχιτεκτονική

Η αρχιτεκτονική που αλληλεπιδρά και ενσωματώνεται με τη βιοπεριοχή της είναι ικανή να μοιράζεται πόρους και ενέργεια με κυκλικό τρόπο. Τα κτίρια μπορούν να παρουσιάζουν κυκλικότητα με πολλούς τρόπους. Οι κατασκευές που αποτελούνται κυρίως από ευαίσθητα στην οικολογία βιοαποδομήσιμα υλικά μπορούν να αποσυντεθούν στο έδαφος στο τέλος της ζωής τους. Τα βιοϋλικά είναι επίσης ικανά να φιλτράρουν τον αέρα στην ατμόσφαιρα και να παράγουν ενέργεια για χρήση από το κτίριο και τη γειτονιά του. Τα αστικά αγροκτήματα είναι μια άλλη περιφερειακά δεκτική παρέμβαση που συμβάλλει στην κοινότητά της, κλείνοντας τον κύκλο παραγωγής και κατανάλωσης πόρων.

Ο βιοπεριφερειακός σχεδιασμός στην αρχιτεκτονική και τον αστικό σχεδιασμό απαιτεί μια προσέγγιση που κατανοεί σε βάθος τις δημοτικές τεχνικές πέρα από τα πολιτικά τους όρια. Αντί να αναπαράγονται παραδοσιακές δομημένες μορφές σε μια ολόκληρη χώρα, παραδείγματα από παρόμοιες βιοπεριοχές μπορούν να δημιουργηθούν πρωτότυπα για να ταιριάζουν καλύτερα στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής.

Επανεντοπισμός πόλεων

Για γενιές, αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι έχουν επικεντρώσει τις προσπάθειές τους στο να οραματιστούν ένα «πράσινο» μοντέλο της πόλης. Προκειμένου να σχεδιαστούν και να οικοδομηθούν ανθρώπινες κοινότητες για βιοπεριφερειακή βιωσιμότητα, η διατήρηση των φυσικών συστημάτων παράλληλα με τις ανθρώπινες δραστηριότητες είναι επιτακτική. Οι πόλεις πρέπει να θεωρηθούν εμπλεκόμενες με φυσικά συστήματα σε όλες τις βασικές λειτουργίες και δραστηριότητες της αστικής ζωής.

Η αναβάθμιση των αστικών περιοχών μέσω της ενσωμάτωσης φυσικών συστημάτων, με παράλληλη ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής της κοινότητας μπορεί να εμβαθύνει τις συνδέσεις ανθρώπου-περιβάλλοντος. Οι οικοδομικοί κώδικες θα απαιτούσαν αρχιτεκτονικές αποκρίσεις που υποκαθιστούν τα μηχανικά συστήματα με πιο παθητικά συστήματα. Οι πολιτικές, τα σχέδια και τα προγράμματα που ενσωματώνουν οικολογικό σχεδιασμό πρέπει να επηρεάζουν το φυσικό περιβάλλον και τη μορφή της πόλης.

Μια βιοπεριοχή βάζει τους ανθρώπους σε ζωντανά συστήματα μέσω κοινόχρηστου χώρου και πόρων. Αναγνωρίζει ότι τα ανθρώπινα ενδιαιτήματα είναι περισσότερα από ουρανοξύστες και λεωφόρους. Είναι επεκτάσεις λεκανών απορροής, λεκανών τροφής, υπόστεγων ινών και συστημάτων τροφίμων. Τα ζωντανά όντα είναι αυτά που σφυρηλατούν τις σχέσεις μεταξύ της πόλης και των φυσικών συστημάτων και αποτελούν αναπόσπαστα μέρη μιας βιοπεριοχής. Για να αναδιαρθρωθούν οι πόλεις μας ως οικολογικά ανταποκρινόμενα κέντρα, πρέπει να ενωθούν πολυεπιστημονικές προοπτικές για να αντιμετωπίσουν τις ολιστικές ανάγκες της κοινότητας και της βιοπεριοχής.